Dịch từ bài viết "How did Mauricio Pochettino make a name for himself at Spurs?" của jkregista6 trên trang theregistagazette.wordpress.com.
Giới thiệu khái quát về Mauricio Pochettino
Mauricio Pochettino sinh ngày 2/3/1972 tại Murphy, Argentina. Trước khi trở thành một HLV, ông từng là một trung vệ có tiếng, thi đấu cho Espanyol, PSG, ... và nằm trong thành phần đội tuyển quốc gia Argentina tham dự World Cup 2002 và Copa America 1999. Dưới cương vị của một HLV, Poch bắt đầu sự nghiệp của mình tại Espanyol và dần được biết đến rộng rãi trong quãng thời gian ông dẫn dắt Southampton khi biến đội bóng này trở thành một trong những tập thể có lối đá quyến rũ bậc nhất tại Premier League. Về phong cách chơi bóng của The Saints dưới thời Poch, có một vài điểm nhấn đáng chú ý như sau:
Sơ đồ 4-2-3-1 với hai full-back dâng cao và chơi rộng nhằm kéo width.
Các tiền vệ rộng (wide midfielder) và số 10 di chuyển tự do để tạo khoảng trống.
Triển khai bóng từ hàng phòng ngự.
Hệ thống counter pressing bài bản.
Sử dụng những mẫu tiền vệ cơ bắp nhằm mục đích giành lại bóng nhanh nhất có thể.
Alex Ferguson đã từng dành lời khen cho vị chiến lược gia người Argentina này khi hai đội gặp nhau trong mùa giải cuối cùng của ông tại United như sau: “Trong hiệp hai, Southampton đã chơi một thứ bóng đá mà theo tôi đánh giá là xuất sắc nhất trong tất cả các đội bóng đã đến đây (Old Trafford) thi đấu. Chúng tôi đã may mắn khi giành được chiến thắng. Họ đã ép chúng tôi suốt cả hiệp đấu và không cho chúng tôi bất cứ cơ hội nào để có thể chạm được vào quả bóng.”
Khi Poch đến với Spurs, ông đã biến một đội bóng top 6 trở thành một đội bóng thường xuyên có mặt ở trong top 4. Thậm chí ông còn giúp cho họ có mùa giải xuất sắc nhất lịch sử với thành tích cán đích ở vị trí thứ 2 với 86 điểm ở mùa giải 2016/17 (thua Chelsea của Conte 7 điểm).
Trong bài viết ngày hôm nay chúng ta hãy cùng đi vào chi tiết những cái được và chưa được theo ý kiến của người viết về Mauricio Pochettino trong quãng thời gian ông dẫn dắt Tottenham Spurs và xem liệu vị HLV 47 tuổi này có phù hợp với Manchester United hay không.
Quãng thời gian ở Spurs
Trước khi đi vào phân tích cụ thể, chúng ta cần nhìn qua về quãng thời gian Poch làm việc tại Spurs trước. Mùa giải đầu tiên, những cầu thủ mà Poch có trong tay không phù hợp với lối chơi mà ông cố gắng vận hành ở đội bóng này và lẽ dĩ nhiên đó là một mùa giải đáng thất vọng đối với “Gà trống” mặc cho việc họ cán đích ở vị trí thứ 5 với 64 điểm và thủng lười 53 bàn. Poch đã cải thiện đội bóng rất nhiều vào khoảng thời gian giữa mùa giải thứ nhất và thứ hai của ông tại đội bóng. Mùa 2015/16, ông đem về Toby Alderweireld và hàng phòng ngự của Spurs ngay lập tức hóa rồng, chỉ để thủng lưới 35 bàn và trở thành hàng thủ vững chắc nhất giải đấu. Pochettino có rất nhiều điểm mạnh, nhưng điều đó không có nghĩa là ông không có điểm yếu. Nếu Poch mà là một HLV hoàn hảo thì giờ phòng truyền thống của Spurs đã có cái để mà trưng bày.
Mùa giải 2016/17, mùa giải xuất sắc nhất lịch sử đội bóng, Spurs có thành tích bất bại trên sân nhà. Đó là một thành tích không thể xem nhẹ được, nếu không muốn nói là cực kỳ ấn tượng. Vậy Poch đã làm điều đó như thế nào?
Khâu kiểm soát bóng
Cách tiếp cận của Pochettino trong quá trình build-up.
Ai cũng biết Pochettino chính là một môn đệ của “Gã điên” Marcelo Bielsa cho nên việc Poch thích triển khai bóng từ tuyến dưới với sơ đồ 3-3-3-1 là điều gì đấy không quá bất ngờ. Điều tuyệt vời ở sơ đồ này đó là việc nó tạo ra nhiều góc chuyền và nhận bóng khác nhau, giúp cho đội bóng có thể vượt qua tuyến phòng ngự đầu tiên và thứ hai của đối thủ một cách dễ dàng. Thật vậy, chỉ với một holding midfielder, bạn có thể bao quát được cùng một khoảng không gian so với hai cầu thủ, do đó kéo giãn được tuyến pressing đầu tiên của đối phương và tạo ra được nhiều lựa chọn chuyền bóng hơn, giúp việc đưa trái bóng lên trên trở nên dễ dàng hơn. Với việc có thể tạo thành hai tam giác chuyền bóng ở cả hai bên, nó sẽ giúp cho holding midfielder của bạn có nhiều góc để nhận bóng hơn và cũng có nhiều góc để đưa quả bóng lên phía trên hơn. Như tình huống ở trong hình dưới, một trong hai tiền vệ của Spurs đã lui xuống để nhận bóng, trong khi một full-back dâng lên rất cao phía trên nhằm thu hút sự chú ý của đối thủ. Khi Spurs không thể build-up từ tuyến dưới, Poch sẽ chỉ đạo cho các học trò thực hiện những đường chuyền dài vượt tuyến. Harry Kane có một vai trò rất quan trọng trong cách chơi này. Dele Alli và hai tiền vệ trung tâm cũng vậy khi họ có thể dễ dàng đoạt lại bóng từ những tình huống bóng hai sau những pha phất dài từ tuyến dưới. Kane cũng được cho phép di chuyển vào khu vực between the line để giúp cho Spurs có thể tiếp tục phát triển bóng. Poch thậm chí còn sử dụng việc Kane di chuyển vào khu vực between the line này như là một cách để giúp Spurs có thể tạo ra được những cơ hội ghi bàn.
Sử dụng Kane như một phương án để tạo ra các cơ hội.
Khối kim cương trong quá trình build-up của Spurs.
Pochettino xây dựng hàng tiền vệ như thế nào?
Poch đã xây dựng hàng tiền vệ của mình sao cho phù hợp với bóng đá Anh. Những cầu thủ có cường độ hoạt động cao, chịu khó pressing và quan trọng nhất phải là cao to đen hôi. Moussa Dembele và Harry Winks chính là cặp tiền vệ mà người viết yêu thích nhất trong quãng thời gian Pochettino vẫn còn dẫn dắt đội bóng. Các bạn có thể thấy được tầm quan trọng của hai người họ qua hai radar dưới đây. Họ là hai cầu thủ xuất sắc trong vai trò phát triển bóng và cực kỳ phù hợp với phong cách chơi bóng theo trục dọc của Pochettino.
Radar của Dembele.
Radar của Winks.
Hàng công của Pochettino.
Poch luôn cho bộ tứ tấn công của mình giữ một cự li hẹp, trong khi một trong hai full-back sẽ dâng cao để cung cấp độ width và tạo thêm một phương án overload cho đội bóng. Các bạn có thể thấy điều đó qua những hình ảnh dưới đây. Cách tấn công này sẽ phù hợp nhất khi đội bóng sở hữu hai inside forward. Poch dựa nhiều vào sự tỏa sáng cá nhân của các cầu thủ phía trên, nhưng đồng thời cũng đưa cho họ những công cụ cần thiết để họ có thể “tự tin khoe cá tính”. Điều này được chứng minh qua hai mùa giải 2015/16 và 2016/17 khi cả bốn cầu thủ tấn công của họ đều cực kỳ “cháy” và giúp cho Spurs thi đấu thăng hoa.
Khi không có bóng
Pressing và kèm người
Poch rất thích pressing với cường độ cao và điều đó cực kỳ quan trọng ở bóng đá Anh nếu như bạn muốn kiểm soát tốt bóng hai. Spurs cố gắng ép cho đối thủ phải thực hiện những pha chuyền dài bằng cách bịt hết tất cả những lựa chọn chuyền ngắn của đối thủ. Bằng cách này, đối thủ của Spurs sẽ phải chịu một áp lực cực lớn và việc giành lại bóng từ những tình huống bóng dài cũng là dễ dàng hơn cho Spurs. Dưới đây là con số thống kê về PPDA (passes per defensive action) của Spurs. Hiểu nôm na thì con số này là những đường chuyền mà đối thủ thực hiện được khi đội bóng của bạn đang trong khâu phòng ngự. Giành bóng càng nhanh, con số PPDA sẽ càng nhỏ, đồng nghĩa với việc đội đó đang làm tốt công việc phòng ngự. Mùa giải 2015/16, chỉ số PPDA của Spurs là tốt nhất giải đấu với chỉ 6.44. Nếu tính rộng hơn, trong quãng thời gian từ 2016 đến 2019, họ cũng chỉ kém mỗi Manchester City với thông số 8.08 PPDA như chúng ta có thể thấy ở biểu đồ dưới đây.
Poch sử dụng hệ thống position-oriented zonal marking (hệ thống kèm người khu vực đánh dấu vị trí) tại Spurs. Mục đích của hệ thống kèm người này là nhằm ép cho đối phương phải đưa bóng ra hai cánh và sát đường biên dọc. Tuy nhiên, điểm mấu chốt của hệ thống kèm người này là các cầu thủ phải giữ được một khoảng cách tốt với nhau, không được để lộ khoảng trống quá lớn giữa hai cầu thủ cạnh nhau hay hai tuyến. Mục tiêu là khiến cho khoảng trống ở khu vực between the line hẹp nhất có thể. Và điều đó dẫn đến mục tiêu còn lớn hơn nữa: Being compact (trở thành một khối chắc chắn).
Liệu Spurs đã trở thành một khối chắc chắn hay chưa?
Phần lớn thời gian Spurs chơi high-line. Điều này giúp cho họ có thể thu hẹp khoảng trống ở khu vực between the line, nhưng cũng đồng nghĩa với việc để lại khoảng trống mênh mông phía sau lưng Vertonghen và Alderweireld. Tuy nhiên khả năng đọc trận đấu và tốc độ của hai cầu thủ này đã bù đắp được phần nào cho điều đó. Khả năng pressing của Spurs giúp cho bộ đội trung vệ người Bỉ cũng như cặp tiền vệ trung tâm của họ khó có thể bị vượt qua một cách dễ dàng (overcommit), từ đó giúp cho khu trung tuyến của Spurs gần như luôn bị khoá chặt. Tuy nhiên, cặp hậu vệ cánh thì lại không được xuất sắc như thế. Với hai cánh thường xuyên dâng cao và giữ vị trí rộng như vậy dẫn đến việc Spurs luôn gặp khó khăn trong việc phòng thủ khu vực half-space trong quá trình transition. Thực tế thì đó không phải là một vấn đề quá nghiêm trọng trong hai mùa giải 2015/16 và 2016/17 nhờ vào sự xuất sắc trong khâu transition của Kyle Walker, nhưng khi cầu thủ người Anh này rời đi và được thay thế bới Kieran Trippier thì mọi thứ đã hoàn toàn thay đổi.
Làm sáng tỏ những chỉ trích mà Pochettino phải hứng chịu
Pochettino đã bị chỉ trích rất nhiều về việc không giành được bất cứ danh hiệu nào trong suốt 11 năm làm HLV của mình. Thực sự thì đây là một lời chỉ trích có phần thoả đáng, nhưng chúng ta sẽ không phán xét vị HLV người Argentina này trong quãng thời gian ông dẫn dắt Espanyol và Southampton mà chỉ tập trung chủ yếu vào thời gian ông làm việc tại Tottenham Hotspurs. Trong 4.5 mùa giải dẫn dắt đội bóng phía bắc thành London, Poch lọt vào một trận chung kết EFL Cup và một trận chung kết Champions League. Trong 10 giải đấu cup họ tham dự (không tính Champions League), Spurs lọt vào chung kết một lần và ba lần đi đến vòng bán kết. Bạn có thể chỉ trích Poch về chuỗi thành tích nghèo nàn này nhưng hãy nhớ về chất lượng cầu thủ cũng như chiều sâu lực lượng của Spurs trong quãng thời gian Poch còn ở đội bóng. Mùa giải 2015/16 và 2016/17, Poch bị loại rất sớm ở các giải đấu cup nhằm mục đích tập trung tối đa vào giải quốc nội do đội hình của Spurs lúc đó không đủ dày để có thể chinh chiến nhiều mặt trận cùng một lúc. Cho nên chúng ta có thể thông cảm được phần nào cho việc trắng tay trong suốt 11 năm làm nghề HLV cũng như trong thời gian tại vị ở Spurs của Poch.
Cũng có những lời chỉ trích cho rằng Poch quá ngây thơ trong các trận đấu lớn. Theo ý kiến của người viết thì đây là một nhận định tương đối khắt khe với cựu HLV của Espanyol. Dưới đây là hai hình ảnh về khối đội hình của Spurs khi không có bóng trong hai trận đấu với Chelsea và Dortmund.
Chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy được rằng trong cả hai trận đấu, khối đội hình khi không có bóng của Spurs đều là 5-3-2, một sơ đồ mà sẽ giúp cho họ có thể ngăn chặn tốt được những tình huống xâm nhập khu vực half-space của đối phương. Spurs thắng cả hai trận đấu trên mà không thủng lưới một bàn nào. Và cũng thật trùng hợp khi hai trận thắng đó đều diễn ra khi Poch có trong tay đội hình mạnh nhất. Vậy nên, có lẽ vấn đề lớn nhất của Poch tại Spurs chỉ là chiều sâu của đội hình. Ông đã phải thay đổi kế hoạch của mình rất nhiều trong mùa giải cuối tại đội bóng vì sự thiếu hụt nhân sự. Spurs buộc phải chơi với 4-2-3-1 chứ không phải 5-3-2 quen thuộc ở các trận đấu lớn và dĩ nhiên là họ phải nhận nhiều thất bại hơn so với thường lệ. Để thêm tính trầm trọng cho vấn đề thì hãy nhớ rằng, những cầu thủ dự bị chính của Spurs trong hai mùa giải 2015/16 và 2016/17 đều dưới 23 tuổi. Không những thế, đội hình của Spurs còn thường xuyên bị tàn phá bởi cơn bão chấn thương như trong hình ảnh chúng ta có thể thấy được dưới đây.
Thời gian ngồi ngoài của các cầu thủ Spurs trong mùa giải 2016/17.
Cuối cùng, quan trọng nhất đó là việc Spurs không phải là một đội bóng lớn tại Anh cũng như là Châu Âu, cho nên việc họ bị hút máu bởi các đội bóng khác như trường hợp của Kyle Walker và Moussa Dembele là điều không thể tránh khỏi được và nó sẽ khiến cho Spurs ngày càng suy yếu hơn so với các đối thủ cạnh tranh.
Phong cách quản lý nhân sự của Pochettino
Pochettino nổi tiếng là một vị HLV có khả năng quản lý nhân sự tốt bậc nhất tại bóng đá Anh cũng như là thế giới ở thời điểm hiện tại. Chỉ cần một ví dụ sau đây thôi là mọi người sẽ thấy được sự tài tình trong cách Poch kiểm soát các cầu thủ của mình: Thời còn ở Southampton, Luke Shaw đã gặp phải những vấn đề về việc kiểm soát cân nặng và Pochettino đã xử lý nó theo một cách cực kỳ cổ điển. Mỗi buổi sáng, ông đón Shaw đến nhà của mình và pha cho cầu thủ này một cốc sinh tố nhằm giúp anh có thể giải quyết được vấn đề cân nặng của mình. Chính nhờ vào sự ân cần này của Poch mà Shaw luôn coi ông như là một người bố thứ hai của mình.
Không những thế, Pochettino còn là một HLV rất thích sử dụng các tài năng trẻ. Ông dường như không lo sợ bất cứ điều gì và luôn đặt hết niềm tin vào các cầu thủ trẻ của mình. Winks, Alli, Kane, Bentaleb, ... đều đã có cơ hội được ra sân và tỏa sáng dưới sự chỉ bảo của Pochettino.
Sự đa dạng chiến thuật
Với những chấn thương dày đặc trong xuyên suốt mùa giải 2016/17, Pochettino đã phải thích ứng với điều đó bằng cách thay đổi từ sơ đồ 4-2-3-1 yêu thích của mình sang các sơ đồ khác như 3-4-3 hay 3-4-2-1 tùy từng thời điểm. Những sự thay đổi này đã đem lại cho Spurs không chỉ những màn trình diễn thuyết phục trên sân nhà White Hart Lane mà còn cả ở trong những chuyến làm khách trước các đối thủ của họ. Chắc mọi người vẫn còn nhớ chiến thắng 3-1 của họ trước Real Madrid tại Champions League mùa giải 2016/17 với một màn trình diễn siêu đẳng của hàng công “Gà trống”. Một trận đấu mà hàng thủ của họ thi đấu cực kỳ vững chắc, đồng thời cũng làm rất tốt trong khâu transition.
Điểm trừ của Pochettino
Như đã nói ở đầu bài viết, nếu Poch là một HLV hoàn hảo thì có lẽ ông đã không trắng tay đến như thế này. Đầu tiên, đó là những buổi tập nặng của ông là quá khắc nghiệt đối với các cầu thủ. Đây là một điểm trừ rất lớn trong phong cách huấn luyện của Poch bởi với một cường độ tập luyện và thi đấu luôn ở mức cao như vậy, các cầu thủ sẽ rất dễ gặp phải các chấn thương. Thứ hai, đó là khả năng chỉ đạo trong trận đấu của ông cũng không quá xuất sắc mặc dù điều này một phần là do các cầu thủ của Spurs thường xuyên choke ở những thời điểm quan trọng của trận đấu. Khả năng phòng thủ half-space cũng không thực sự tốt và dường như ông cũng không biết cải thiện khả năng phòng ngự của các full-back mà ông có trong tay. Và cuối cùng, điểm trừ lớn nhất đó là việc Poch không có duyên với các danh hiệu. Ông lẽ ra phải đem về ít nhất được một chiếc cup cho Spurs trong quãng thời gian làm việc tại đây.
Tổng kết lại toàn bộ bài viết, chúng ta cùng nhìn lại xem Mauricio Pochettino là mẫu HLV như thế nào và liệu ông có phù hợp với Manchester United hay không:
Gặp khó khăn trong việc phòng ngự khu vực half-space.
Đa dạng chiến thuật.
Luôn tạo điều kiện cho các cầu thủ trẻ; Khả năng quản lý nhân sự tốt.
Cặp hậu vệ cánh dâng cao và giữ vị trí rộng.
Sử dụng mẫu tiền vệ công nhân để phục vụ công tác pressing.
Sử dụng inside forward.
Sử dụng false 9 và SS (Second Striker) giống như Kane và Alli.
Mauricio Pochettino và Manchester United
Theo như tin tức trà đá vỉa hè, Ed Woodward đã tiếp cận Pochettino và ngỏ ý muốn vị HLV người Argentina này dẫn dắt Manchester United vào mùa giải tới nếu như Ole Gunnar Solskjaer không thể giúp cho đội bóng giành vé tham dự Champions League. Tuy nhiên, để làm được điều đó, Ed sẽ phải đáp ứng được cho Poch những tiêu chí sau đây:
Kiếm một giám đốc thể thao.
Ed không được tham gia vào bất cứ công việc chuyên môn nào của đội bóng.
Toàn quyền kiểm soát đội 1 (thích mua ai thì mua, thích bán ai thì bán).
Có một nguồn ngân sách thoải mái để mua sắm.
Dù biết rằng ngày đấy vẫn còn xa hoặc thậm chí chưa chắc đã thành hiện thực, nhưng chúng ta hãy cùng xem liệu Mauricio Pochettino và Manchester United có phù hợp với nhau hay không.
Mặc dù đội hình của United thời điểm hiện tại không thể nào mà toàn diện được như Spurs của Poch, nhưng người viết có thể thấy được rằng United sẽ rất phù hợp với vị HLV 47 tuổi này nếu như họ đem về thêm 2-3 cái tên nữa. Tuy nhiên, vẫn còn đó một số vấn đề tồn đọng nếu như Poch thực sự trở thành HLV trưởng của United.
Như đã nói ở trên, Poch không giỏi trong việc phòng ngự khu vực half-space và điều đó sẽ dẫn đến vấn đề ở vị trí RB của United. AWB là một cầu thủ có khả năng phòng ngự half-space rất tốt thế nhưng khả năng tấn công của anh thì lại rất hạn chế. Dalot có lẽ sẽ là cầu thủ phù hợp hơn với triết lý của Poch nhưng cầu thủ người Bồ Đào Nha này lại không được đánh giá quá cao ở khả năng phòng ngự half-space. Nếu Pochettino vẫn muốn chơi với sơ đồ yêu thích 4-2-3-1, sẽ rất thú vị để xem ông giải quyết bài toán RB tại đây như thế nào. Vấn đề tương tự cũng xuất hiện ở vị trí LB và có lẽ Poch sẽ đem về một cầu thủ mới ở vị trí này chứ không đặt niềm tin vào những Luke Shaw hay Brandon Williams.
CB có lẽ là vị trí mà Poch sẽ phải thay đổi nhiều nhất bởi không có trung vệ nào ở United thời điểm hiện tại có thể toàn diện được như Vertonghen hay Alderweireld. Với việc cả Lindelof và Maguire đều không phải là những trung vệ có tốc độ để chơi trong hàng phòng ngự dâng cao của Poch, có lẽ ông sẽ bán một trong hai và đem về một trung vệ mới phù hợp hơn.
Hàng tiền vệ sẽ là nơi mà Poch cảm thấy thoải mái nhất nếu như dẫn dắt United. Fred, Pogba và McTominay đều là những lựa chọn tốt cho cặp tiền vệ trung tâm của ông. Fred có lẽ sẽ là người phù hợp nhất với lối chơi của HLV người Argentina và có thể anh sẽ chơi trong vai trò của holding midfielder lùi sâu tạo thành khối kim cương khi build-up như đã nói ở trên. Pogba nhiều khả năng sẽ đá như một DLP, một vị trí mà anh đã quá quen thuộc trong những mùa giải gần đây.
Về hàng công, mọi thứ sẽ hơi rắc rối hơn một chút. Rashford có thể sẽ được Poch sử dụng giống Son Heung Min bởi những con số thống kê cho thấy cả hai tương đối là giống nhau. Martial thì khác biệt hoàn toàn so với Kane nhưng anh hoàn toàn có thể chơi như một Kane phiên bản lite nếu như được yêu cầu mặc dù người viết thấy rằng Spurs đá tốt hơn khi không có Kane trong đội hình. Bản hợp đồng nhiều khả năng sẽ xảy ra Bruno Fernandes có thể sẽ đá trong vai trò giống như Dele Alli, một SS với khả năng thi đấu sáng tạo. Và cuối cùng, vị trí RW, United sẽ cần phải đem về một người mà có thể làm tốt khâu sáng tạo giống như Eriksen. Jadon Sancho sẽ là một cái tên hợp lý nếu như United bằng một cách nào đó có thể thuyết phục được cầu thủ này cập bến “Nhà hát của những giấc mơ”.
So sánh Rashford và Son.
Và đó là những gì người viết nhận định về sự phù hợp của Pochettino với Manchester United. Nếu như có thể đem về thêm một vài cái tên, chắc chắn United dưới sự dẫn dắt của Poch sẽ có thể trở lại nhóm các đội bóng cạnh tranh cho danh hiệu Premier League và tương lai sẽ trở nên tươi sáng hơn bao giờ hết đối với đội chủ sân Old Trafford.
Chưa chắc Pochettino có thể đem lại cho United những danh hiệu giống như thời Sir Alex còn dẫn dắt đội bóng, nhưng chắc chắn rằng Manchester United của Mauricio Pochettino sẽ đúng hướng hơn nhiều so với Manchester United của Ole Gunnar Solskjaer.
Σχόλια